افرادی داوطلب تحت عنوان استخراج‌کننده یا «ماینر» برای تایید تراکنش‌های بیت کوین و حفظ امنیت آن، قدرت پردازش سخت‌افزارهای خود را در فرایندی به نام «استخراج» در اختیار شبکه قرار می‌دهند که مستلزم مصرف برق و حل معادلات ریاضی پیشرفته است. شبکه به عنوان پاداش مقداری بیت کوین تولید می‌کند و به استخراج‌کنندگان می‌دهد. هاوینگ هر چهار سال یکبار پاداش استخراج‌کنندگان را نصف می‌کند.
هنگامی که ساتوشی ناکاموتو مشغول تعیین قوانین پروتکل بیت کوین بود، روی دو قانون بیش از همه تأکید داشت:
- موجودی بیت کوین متناهی و محدود به ۲۱ میلیون واحد باشد.
- تعداد بیت کوین‌های تولیدشده به ازای هر بلاک، پس از هر ۲۱۰,۰۰۰ بلاک، ۵۰ درصد کاهش یابد.
هالوینگ یا هاوینگ؟
در تلفظ عبارت هاوینگ (halving)، حرف «L» تلفظ نمی‌شود. بنابراین اگرچه در میان کاربران فارسی‌زبان از عبارت هالوینگ هم استفاده می‌شود، هاوینگ صحیح‌تر است.
هاوینگ بیت کوین هر چند سال یکبار رخ می‌دهد؟
با توجه به این که در هر ساعت به‌طور میانگین ۶ بلاک پیدا می‌شود و رویداد هاوینگ هم پس هر ۲۱۰ هزار بلاک اتفاق می‌افتد، می‌توان به‌طور تقریبی گفت که هاوینگ هر ۴ سال یکبار رخ می‌دهد.
در ابتدای فعالیت بیت کوین، هر ده دقیقه ۵۰ واحد بیت کوین تولید می‌شد، یا به عبارت دقیق‌تر اولین ماینری که به پاسخ معادله بلاک می‌رسید، ۵۰ بیت کوین دریافت می‌کرد. در سال ۲۰۱۲، پس از اولین هاوینگ، پاداش استخراج به ۲۵ رسید و در سال ۲۰۱۶، پس از دومین هاوینگ، پاداش استخراج به ۱۲.۵ واحد رسید.
فلسفه رویداد هاوینگ چیست؟
شاید شما هم از خودتان بپرسید که چرا طراحی این تغییر در پاداش ماینرها لازم بوده است و چرا نباید نرخ پاداش اعطایی به ماینرها را ثابت نگاه داشت. آیا این رویداد به ضرر ماینرها تمام نخواهد شد؟
پاسخ این سؤال در قانون عرضه و تقاضا نهفته است.
اگر بیت کوین‌های جدید به‌سرعت تولید شوند، یا تعداد بیت کوین‌های قابل تولید نامتناهی باشد، به تدریج تعداد بالای بیت کوین‌های در گردش، ارزش آن را پایین خواهد آورد.
ویتالیک بوترین (Vitalik Buterin)، خالق اتریوم، در یادداشت شخصی خود برای وب‌سایت بیت کوین‌مگزین، لزومِ کند کردن سرعت توزیع بیت کوین از طریق رویداد هاوینگ را این‌گونه شرح می‌دهد:
«علت اصلی انجام این کار کنترل تورم است. یکی از بزرگ‌ترین خطاهای ارزهای فیات سنتی که تحت کنترل بانک‌های مرکزی هستند، این است که این بانک‌ها می‌توانند به هر میزان که بخواهند پول چاپ کنند و اگر بیش‌ازحد چاپ کنند، ارزش ارز دولتی طبق قانون عرضه و تقاضا سریعاً رو به کاهش می‌گذارد.
بیت کوین برخلاف ارزهای رایج طوری طراحی شده است که مثل یک کالای باارزش، مانند طلا، عمل کند. میزان طلاهای موجود در دنیا محدود است و با استخراج هر گرم از آن، استخراج طلاهای باقی‌مانده سخت‌تر از قبل می‌شود.
به دلیلِ همین عرضه (موجودی) محدود است که طلا توانسته در طی شش هزار سال گذشته، جای پای خود را به‌عنوان یک وسیله تبادل و ابزار ذخیره ارزش محکم کند. کاری که امیدواریم بیت کوین هم از پس انجام آن برآید.»
حقیقت این است که زمان بلاک‌های بیت کوین دقیقاً ۱۰ دقیقه نیست و به طور میانگین به ده دقیقه می‌رسد. از زمان خلق بیت کوین تاکنون میانگین زمان موردنیاز برای خلق یک بلاک ۹ دقیقه و ۲۰ ثانیه بوده است و نه ۱۰ دقیقه کامل که حدود ۷ درصد سریع‌تر از زمان تخمینی ما است.هاوینگ چه تأثیری روی قیمت بیت کوین می‌گذارد؟
مهم‌ترین سؤال افراد درباره هاوینگ این است که آیا این روی قیمت بیت کوین تأثیر خواهد گذاشت و پاسخ آن این است که کسی نمی‌داند. در واقع، روی کاغذ و از نظر تئوری، با فرض ثابت بودن تقاضا، اگر عرضه نصف شود، قیمت باید دو برابر قبل باشد تا به تقاضا پاسخ بدهد، اما لزوماً نمی‌توان گفت که تقاضا ثابت بماند و کاهش پیدا نکند.
در سال ۲۰۱۶ و یک هفته پس از رویداد هاوینگ، تغییر زیادی در قیمت بیت کوین حاصل نشد. در آن زمان قیمت بیت کوین در حدود ۶۵۰ دلار بود و یک هفته بعد قیمت آن به ۶۷۵ دلار رسید که تغییر چشمگیری به حساب نمی‌آمد. اما بیش از یک سال بعد در سال ۲۰۱۷، قیمت بیت کوین به بالاترین رقم تاریخش یعنی ۲۰,۰۰۰ دلار رسید.
اولین هاوینگ بیت کوین هم در تاریخ ۲۸ نوامبر ۲۰۱۲ و بعد از استخراج ۲۱۰ هزارمین بلاک اتفاق افتاد. قیمت بیت کوین در آن تاریخ ۱۳٫۴۲ دلار بود و به نظر می‌رسید که هاوینگ تأثیر چندانی روی قیمت نداشته است. درست است که قیمت بیت کوین بعد از مدت کوتاهی به ۲۳۰ دلار رسید، اما خیلی‌ها این افزایش را به بحران مالی کشور قبرس نسبت می‌دهند.
با این حال، هنوز هم استدلال‌های موجود حاکی از این است که یا قیمت افزایش می‌یابد و یا هیچ تغییری ایجاد نخواهد شد.
خیلی‌ها هم معتقدند که رویداد هاوینگ تنها برای اعضای جامعه بیت کوین شناخته شده است و به همین دلیل نمی‌تواند کسی را غافلگیر کرده یا باعث ایجاد تغییر چشمگیری در قیمت بیت کوین شود.
هیچ‌کس در این میان اعتقادی به این ندارد که هاوینگ به هیچ شکلی بتواند قیمت بیت کوین را کاهش دهد.
سؤالات متداول در مورد هاوینگ بیت کوین
- آخرین بیت کوین در چه سالی استخراج می‌شود؟
- طبق برآوردهای مربوط به رویداد هاوینگ، تعداد نهایی بیت کوین‌ها در سال ۲۱۴۰ به حدود ۲۱ میلیون (۲۰۹۹۹۹۹۹٫۹۷۶۹) واحد خواهد رسید.
- آیا استخراج بیت کوین پایانی خواهد داشت؟
- خیر، تا وقتی که بیت کوین وجود داشته باشد، استخراج آن هم لزوماً ادامه خواهد داشت. هنگامی که پاداش بلاک به قدری کاهش یابد که کفاف هزینه‌های استخراج را ندهد، پاداش ماینرها از طریق کارمزد تراکنش‌ها تأمین خواهد شد.
- در هرروز چه تعداد بیت کوین استخراج می‌شود؟
- در هرروز به‌طور میانگین ۱۴۴ بلاک استخراج می‌شود که با این حساب (۲۴ ساعت شبانه‌روز * ۶۰ دقیقه در هر ساعت / ۱۰ دقیقه برای هر بلاک) میانگین تعداد بیت کوین‌های استخراج‌شده تا قبل از می ۲۰۲۰ (هاوینگ)، هر روز ۱۸۰۰ واحد است.
